Հարցազրույց «Հարսնաքար»
ռեստորանում դաժանաբար ծեծվելու հետևանքով մահացած Վահե Ավետյանի իրավահաջորդի և մյուս
տուժողների ներկայացուցիչ, փաստաբան Լուսինե Հակոբյանի հետ:

Դուք և փաստաբան Տիգրան
Եգորյանը մի շարք հայտարարություններ տարածեցիք, որտեղ խոսում էինք մինչդատական վարույթում
տեղի ունեցած խախտումների մասին: Ըստ ձեզ՝ ի՞նչ խախտումներ են եղել և ի՞նչ քայլեր եք
ձեռնարկել դրանց վերացման ուղղությամբ:

Առաջին խախտումը եղել է այն, որ հենց առաջին իսկ պահից, երբ
փորձել ենք գործում ներգրավվել որպես տուժողի իրավահաջորդ Գառնիկ Ավետյանի ներկայացուցիչներ,
մեզ համար ստեղծվել են խոչընդոտներ: Մասնավորապես, հուլիսի 10-ին, Գառնիկ Ավետյանից
ստանալով համապատասխան լիազորագրեր՝ նախաքննություն իրականացնող մարմնին (ՀՀ ոստիկանության
Քննչական գլխավոր վարչության հատկապես կարևոր գործերի քննության վարչություն-Մ.Ա.)
ներկայացրել էինք դիմում, որով Գառնիկ Ավետյանի անունից պահանջել էինք նրան ճանաչել
որպես տուժողի իրավահաջորդ, որպեսզի նա կարողանար դառնալ դատավարության մասնակից և
մեզ էլ, որպես իր ներկայացուցիչներ, ներգրավել գործում:

Սակայն այս գործընթացը ձգձգվում էր: Մենք դիմումը ներկայացրել
ենք հուլիսի 11-ին, ներգրավելու որոշումը կայացվել է հուլիսի 25-ին և այն էլ մեր և
Գառնիկ Ավետյանի հետևողականության շնորհիվ:

Իսկ այդ ձգձգման մեջ դուք
միտում տեսնո՞մ եք:

Այո, մենք միտում տեսանք, և դա ակնհայտ դարձավ,երբ վերջապես
ստացանք գործի նյութերը, որոնքուսումնասիրելուց հետո պարզեցինք, որ այն ժամանակահատվածում,
երբ ձգձգվում էր մեզ ներգրավելու որոշումը, կատարվել են մի շարք կարևոր քննչական գործողություններ:
Ձգձգումը ակնհայտորեն միտում ուներ, քանի որ մեզ ներգրավելու պարագայում Քրեական դատավարության
օրենսգիրքը հնարավորություն է ընձեռում մեզ էլ մասնակից դարձնել այդ գործողություններին,
ինչի հնարավորությունը մեզ չի տրվել:

Դուք նաև երկար ժամանակ
չէիք կարողանում ծանոթանալ գործի նյութերին: Ի՞նչն էր խոչնդոտում:

Մինչև Գառնիկ Ավետյանին տուժողի իրավահաջորդ և մեզ նրա ներկայացուցիչներ
ճանաչելը մենք չէինք կարողանում ծանոթանալ նյութերին: Դրանից հետո «Պահանջում ենք պատժել
Հարսնաքարում տեղի ունեցածի բոլոր մեղավորներին» քաղաքացիական շարժումը և «Վահե Ավետյան»
հասարակական շարժումը բողոքի ակցիա արեցին, որով պահանջում էին, որպեսզի մեզ անհապաղ
հնարավորություն ընձեռվի ծանոթանալ գործինյութերին: Եվ քանի որ մեզ համար արդեն ակնհայտ
էր, որ այդ ընթացքում տեղի են ունենում դատավարական լուրջ խախտումներ, մենք, ելնելով
գործի հանրային մեծ կարևորությունից և հասարակական հնչեղությունից, պահանջում էինք,
որպեսզի մեզ տրամադրվեն գործի նյութերը լրիվ ծավալով՝ ծանոթացման համար: Սակայն դա
տեղի չունեցավ, մեզ գործի նյութերը տրվեցին միայն օգոստոսի 2-ին և միայն այն մասով,
որոնց մենք՝ որպես տուժողի իրավահաջորդի ներկայացուցիչներ, իրավունք ունեինք ծանոթանալու:

Դուք նշում եք, որ խախտումներ
են եղել նաև նախաքննության ավարտը հայտարարելու գործընթացում: Ի՞նչ խախտումների մասին
է  խոսքը:

Օգոստոսի 8-ին շատ արագ հայտարարվեց նախաքննության ավարտ: Նույն
օրը ուշ երեկոյան ՀԿԳ քննիչը մեզ գրասենյակում առձեռն հանձնեց գործի երեք հատոր նյութերը
կից գրությամբ, որ մեզ մեկ օր ժամանակ է տրվում գործի նյութերին ծանոթանալու համար,
որից հետո՝ օգոստոսի 10-ին, մենք հրավիրվում ենք ՀԿԳ վարչություն մեր միջնորդությունները
ներկայացնելու: Մեկօրյա ժամկետն, ակնհայտորեն, անիրատեսական ժամկետ էր այդ ծավալի և
այդ կարևորության նյութերին ծանոթանալու, վերլուծելու և միջնորդություններ կազմելու
համար: Մենք հայտարարություն տարածեցինք, որում ասում էինք, որ նույնիսկ ավելի փոքր
ծավալի գեղարվեստական գիրքը մեկ օրում կարդալն անհնար է, ուր մնաց` մեծ ծավալի մասնագիտական
նյութերը կարդալ, ուսումնասիրել: Օգոստոսի 9-ին մենք միջնորդությամբ դիմեցինք ՀԿԳ վարչություն՝
խնդրելով մեզ տալ ողջամիտ ժամկետ: Նույն օրը  դարձյալ տեղի ունեցավ նախաձեռնող խմբերի ակցիան,
սակայն քննիչը մերժեց միջնորդությունը:

Սակայն դուք, այնուամենայնիվ,
միջնորդություններ ներկայացրեցիք: Ինչպե՞ս կարողացաք հասցնել նման կարճ ժամկետներում, և ի՞նչ որոշում կայացրեց քննիչը դրանց վերաբերյալ:

Մենք աշխատեցինք թիմով, մեզ միացան փաստաբան Վահե Գրիգորյանը,
իրավաբան Մհեր Արակյանը: Նրանց օգնությամբ ուսումնասիրեցինք նյութերը և օգոստոսի
10-ին մոտ 20 միջնորդություն ներկայացրեցինք քննչական մարմնին: Ի դեպ, Վահե Գրիգորյանը
այսուհետ նույնպես մեզ հետ միասին հանդես է գալու որպես տուժողի իրավահաջորդի ներկայացուցիչ:
Դրանից հետո՝ մի քանի ժամ անց, անսպասելիորեն, քննիչը մեզ տեղեկացրեց, որ իրենք հարգել
են մեր միջնորդությունը և մեզ տրվում է  հնգօրյա
ժամկետ, որպեսզի մենք մինչև օգոստոսի 18-ը ծանոթանանք գործի նյութերին: Մեզ համար ակնհայտ
դարձավ, որ մեր արած միջնորդություններն այնքան լուրջ էին և իրենց համար անսպասելի,
որ հենց իրենց էր ժամանակ պետք, որ աշխատեն դրանց վրա, և այդ հնգօրյա ժամկետը ՀԿԳ քննչական
խումբը հենց իր համար վերցրեց:

Հինգ օր հետո մենք ներկայացրեցինք լրամշակված միջնորդություններ, և արդեն զարմանալի չէր, որ մի քանի ժամ անց դրանք ամբողջությամբ մերժվեցին:

Հայտարարեցիք, որ խախտումներ
են եղել մեղադրանքը հաստատելու և դատարան ուղարկելու գործընթացում, որո՞նք են այդ խախտումները:

Օգոստոսի 20-ին քննիչ Ռուբեն Մկրտչյանը զանգահարել էր մեզ, որպեսզի
առձեռն ստանանք միջնորդությունները մերժելու մասին որոշումը, բայց չէինք լսել զանգը:
Ավելի ուշ նա ասաց, որ փոստով է ուղարկել:

Որոշումը մենք ստացանք օգոստոսի 23-ին: Ըստ Քրեական դատավարության
օրենսգրքի 267-րդ հոդվածի 3-րդ մասի՝ որոշումը ստանալուց հետո մենք ունեինք երկօրյա
ժամկետ բողոքներ ունենալու դեպքում դրանք դատախազություն ներկայացնելու համար: Ստանալու
հաջորդ օրն իսկ մենք ներկայացրեցինք մեր բողոքը դատախազություն, բայց պարզվեց, որ դատախազությունը
չէր սպասել մեր բողոքին և, խախտելով Քրեական դատավարության օրենսգրքի պահանջները, օգոստոսի
23-ին գործն ուղարկել էր դատարան, իսկ լրատվամիջոցներին մեկնաբանել էր, որ գործում
առկա է տեղեկանք, որ քննիչը մեզ առաջարկել է գալ և առձեռն ստանալ որոշումը, բայց մենք
չենք գնացել, այդ պատճառով չեն սպասել:

Նման բան չի եղել, դա, ըստ էության, սուտ է, իսկ եթե անգամ լիներ
նման բան, նույնիսկ դա չի արդարացնում նման գործելաոճը: Դատախազությունը պետք է սպասեր
մինչև բողոքարկման ժամկետի սպառվելը: Այստեղ մենք տեսնում ենք դատախազության կողմից
գործը հավուր պատշաճի վերահսկելու ցանկության բացակայության, մանավանդ հաշվի առնելով
այն, որ մեր բողոքի պատասխանը դատախազությունից ստացել ենք բոլոր ժամկետների խախտմամբ:

Ձեր կարծիքով՝ ի՞նչ հոդվածներով
պետք է որակվեր կատարված հանցագործությունը:

Մենք կարծում ենք, որ Վահե Ավետյանի մասով արարքը սխալ է որակվել:
Գործի նյութերի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ այն, միանշանակ, պետք է որակվեր
սպանություն՝ կատարված ծանրացուցիչ հանգամանքներում, այն է՝ մի խումբ անձանց կամ կազմակերպված
խմբի կողմից, առանձնակի դաժանությամբ և խուլիգանական դրդումներով (Քր. օր. 104 հոդվածի
2-րդ մաս): Դատաբժշկական փորձաքննության արդյունքները և այն տվյալները, որոնք գրանցվել
են Վահե Ավետյանի մոտ առաջնային բուժզննության ժամանակ (այն է՝ հավասարաչափ լայնացած
և միջին գծով ֆիքսված բբեր, ցավային գրգիռների նկատմամբ ռեակցիայի բացակայություն,
ուղեղի 4սմ-ոց դիսլոկացիա, ախտորոշումը՝ դիֆուզ ակսոնալ ախտահարում), ցույց են տալիս,
որ հիվանդանոց տեղափոխելու առաջին իսկ պահին նրա մոտ արձանագրվել է գլխուղեղի մահ:
Իսկ քրեաիրավական առումով գլխուղեղի մահվան դեպքում արձանագրվում է մարդու մահ:

Դատաբժշկական եզարակացության մեջ նշվում է, որ արձանագրվել են
ծանր վնասվածքներ, որոնք եղել են վտանգավոր կյանքի համար և տվյալ դեպքում հանգեցրել
են մահվան: Մենք խորհրդակցել ենք ոլորտի լուրջ մասնագետների հետ, նյարդավիրաբույժների
հետ, որոնք ասում են, որ նման ախտորոշման դեպքում մահն անխուսափելի էր, և վնասվածքները
եղել են կյանքի հետ անհամատեղելի, այլ ոչ թե տվյալ դեպքում հանգեցրել են մահվան:

Մենք կասկածի տակ ենք դրել դատաբժշկական եզրակացությունը և միջնորդությամբ
պահանջել էինք կատարել կրկնակի հանձնաժողովային փորձաքննություն, որը մերժվել է:

Մյուս հանգամանքն այն է, որ հարվածները հասցվել են հիմնականում
Վահե Ավետյանի գլխին: Դրանք եղել են հուժկու հարվածներ, և մեզ համար ակնհայտ է, որ
հարվածողները չէին կարող չգիտակցել, որ հետևանքներից մեկը կարող է լինել անձի մահը:
Եվ կանխատեսելով նման ելքը՝ մինևնույն է, նրանք հասցրել են այդ հարվածները: Սա հիմք
է տալիս ենթադրելու, որ արարքը պետք է որակվեր որպես սպանություն:

Մեկ այլ միջնորդությամբ
պահանջում եք Ռուբեն Հայրապետյանին կրկնակի հարցաքննել և հեռախոսային վերծանումները
ստուգել: Ի՞նչ փաստերի հիման վրա եք արել այս միջնորդությունը:

Ռուբեն Հայրապետյանն իր ցուցմունքում ասել է, որ հանցագործության
օրը գնացել է Սևան և երեկոյան ժամը 7-ի սահմաններում եղել է «Հարսնաքարում»: Գործի
նյութերում առկա վերծանումներից ակնհայտ երևում է, որ նույն օրը մեղադրյալներից հինգը՝
բացառությամբ մատուցողի, այդ օրը Ռ.Հայրապետյանի հետ եղել են Սևանում, որտեղից վերադարձել
են «Հարսնաքար»: Մյուս կողմից, մենք գործի նյութերում ունենք 6 մեղադրյալների և «Դավիթ
ԴՎՍ» ընկերության («Հարսնաքարի» իրավաբանական անձը) միջև կնքված աշխատանքային պայմանագրեր,
որոնց իսկությունը մեզ կասկածելի է թվում, որովհետև մեղադրյալների՝ այնտեղ դրված ստորագրություններն
ակնհայտորեն չեն համապատասխանում գործի նյութերում նրանց կողմից դրված մյուս ստորագրություններին:

Հարց է առաջանում, եթե նրանք, իրոք, եղել են «Հարսնաքարի» անվտանգության
աշխատակիցներ, ապա ինչպե՞ս կարող էին այդ օրը, անտեսելով իրենց աշխատանքային պարտականությունները,
ուղեկցել Ռուբեն Հայրապետյանին: Նաև գործում առկա են մեղադրյալների տարբեր հայտարարություններ,
որ իրենք չեն աշխատում կամ աշխատում են Ֆուտբոլի ֆեդերացիայում, իսկ մատուցող Դավիթ
Ադամյանը իր ցուցմունքում նշել է, որ մեղադրյալներից մի քանիսը «ախրաննիկներն են»,
և իր ցուցմունքը երկու անգամ պնդել է:

Այս փաստերը հիմք են տալիս ենթադրելու, որ այդ անձինք եղել են
Ռուբեն Հայրապետյանի անձնական թիկնազորի անդամներ: Այդ պարագայում մեզ համար կասկածելի
է, ինչո՞ւ ՀԿԳ վարչության մի ամբողջ քննչական խմբի ուշարդությունից կարող էր վրիպել
այս փաստը: Եվ ինչպե՞ս է, որ Ռուբեն Հայրապետյանին որպես վկա հարցաքննելիս չեն տվել
սրա վերաբերյալ հարցեր:

Մեկ այլ փաստ, Ռուբեն Հայրապետյանն իր ցուցմունքում հայտարարում
է, որ երբ որ տնօրեն Հրաչ Զոհրաբյանից տեղեկանում է դեպքի մասին, անմիջապես զանգահարում
է Նորայր Հայրապետյանին և պահանջում, որ նա պարզի դեպքի մանրամասները: Իսկ ամենավերջում
քննիչի այն հարցին, թե արդյո՞ք նրան հայտնի է, թե ով ինչ է արել, նա պատասխանում է,
որ դեպքի մանրամասներին տեղյակ չէ: Հետագա մի շարք կարևոր հարցերի բացակայությունը
քննիչի կողմից, օրինակ՝ «Նորայր Հայրապետյանի հետ կապվեցի՞ք, նա ի՞նչ էր պարզել» և
այլն, նույնպես կասկածի տեղ են տալիս: Գործի նյութերից պարզ է դառնում, որ Ռուբեն Հայրապետյանն
առնվազն տեղյակ է եղել, իսկ մեղադրյալները, թաքցնելով այն հանգամանքը, որ նրա թիկնազորի
անդամներն են, փորձում են Հայրապետյանին ազատել պատասխանատվությունից:

Դուք մինչդատական վարույթում
կատարված մի շարք խախտումներ նշեցիք, բայց, փաստորեն, գործն արդեն դատարանում է: Ի՞նչ
եք մտադիր անել հետագայում:

Մենք մեր միջնորդությունները ներկայացնելու ենք դատարանին, ներկայացնելու
ենք նաև շատ այլ միջնորդություններ, որովհետև այս ընթացքում մենք ավելի շատ ինֆորմացիա
ենք ստանում գործի վերաբերյալ: Որպես փաստաբաններ՝ մենք նահանջելու իրավունք չունենք
և օրենքով մեզ ընձեռած բոլոր հնարավորություններն օգտագործելու ենք:

«Վահե Ավետյան» նախաձեռնող
խումը նախատեսում է ստեղծել Հանրային արդարության տրիբունալ: Դուք՝ փաստաբաններդ, միանալո՞ւ
եք այդ նախաձեռնությանը:

Մենք այդ նախաձեռնության մասնակից չենք, մենք, որպես փաստաբաններ,
կփորձենք մեր Սահմանադրությամբ և օրենքներով սահմանված ինստիտուտների շրջանակներում
տանել մեր պայքարը: Իսկ քաղաքացիական հասարակությունը ազատ է կյանքի կոչելու իր գաղափարները:
Թեևս, իրենք գտնում են, որ պետական ինստիտուտները սպառել են իրենց և չեն կարողանում
լուծում տալ իրենց խնդիրերին:

Ձեր կարծիքով՝ արդյո՞ք
հասարակական ճնշման արդյունք էր, որ Ռուբեն Հայրապետյանը վայր դրեց մանդատը:

Միանշանակ, կարծում եմ, որ հասարակական ճնշման արդյունքն էր:
Մեր հասարակությունը շատ է փոխվել, մարդկանց իրավագիտակցությունը բարձրացել է և ես
հույս ունեմ, որ այդ դրական միտումն այդպես էլ կշարունակվի:

Իսկ ի՞նչ եք կարծում,
հնարավո՞ր է, որ Ռուբեն Հայրապետյանը մինչև սեպտեմբերի 21-ը հետ վերցնի հրաժարականի
դիմումը:

Վստահ եմ, որ հասարակական զայրույթը շատ մեծ չափերի կհասնի,
եթե հանկարծ նա որոշի հետ վերցնել իր մանդատը: Կարծում եմ նա, թերևս, կգիտակցի այդ
զայրույթի ուժը, ինչպես որ արդեն գիտակցել է: Սակայն Ռուբեն Հայրապետյանի պարագայում
կանխատեսումներ դժվար է անել: Այդուհանդերձ, կարծում եմ, որ հասարակությունը դա թույլ
չի տա:

Սրանից ավելի կարևոր է այն, որ գործը բացահայտվի, և եթե Ռուբեն
Հայրապետյանը որևէ կերպ հրահանգել է այդ ծեծը, անպայման պատասխանատվության ենթարկվի:

Հարցազրույցը՝ Մերի Ալեքսանյանի